Jaarverslag UGTF 2021

Nieuwe geveltekens

Dit jaar konden we op geslaagde wijze het ambitieuze Quint Ondaatjeproject afsluiten. In 2020 maakten we een plan om, in samenwerking met de gemeente Utrecht, een gevelsteen voor patriottenleider Pieter Philip Juriaan Quint Ondaatje (1758-1818) te laten maken. Christopher Ondaatje, een verwant van Pieter, bleek bereid de kosten ervan op zich te nemen. Daarna konden beeldhouwers Britt Nelemans en Ton Mooij aan de slag met het ontwerpen en het maken van de steen. Op 11 oktober 2021 werd die in de gevel van het Utrechtse stadhuis onthuld door de burgemeester van Utrecht Sharon Dijksma en door jhr. H. Hooft. De laatste trad daar op als vertegenwoordiger van Christopher Ondaatje. De middag van de onthulling werd feestelijk aangekleed door toepasselijke liederen (onder meer een origineel patriottenlied) gezongen door het Stadhuiskoor Utrecht. Vervolgens was er een bijeenkomst in het stadhuis waar de ‘Ondaatje-deskundigen’ Niek van Sas, Nancy Jouwe, Dylip Tambyrajah, Hans Hoevenaar en Hans Versnel door Rachel Kloek geïnterviewd werden en waar bestuurslid Rietje de Bruijn een lezing hield.
Onderdeel van het UGTF-Ondaatjeproject was ook het uitbrengen van een boekje over Quint Ondaatje (ISBN 978-90-9035135-3). Gelukkig was Hans Hoevenaar, familielid van Christina Hoevenaar de vrouw van Quint Ondaatje, bereid het boek te bekostigen. Ook kregen wij bijdragen van Reinout Hoevenaar, Hans Versnel (weduwnaar van Machteld Versnel-Schmitz die in 1986 als eerste het plan voor een gedenkteken voor Quint Ondaatje inbracht) en de gemeente Utrecht. Als laatste onderdeel van het Ondaatjeproject hebben we over Quint Ondaatje in de Bibliotheek op het Neude een tentoonstelling gemaakt.
De onthulling van de steen kreeg aandacht door een artikel in het tijdschrift Oud-Utrecht en een aantal berichten in de regionale en landelijke pers. Rietje de Bruijn hield voor de Vereniging Oud-Utrecht op 8 oktober in het kader van het historisch café een lezing over Quint Ondaatje.

Ter gelegenheid van de viering van Utrecht 900 jaar in 2022 nam het UGTF zich voor om een replica van het document van de Utrechtse stadsrechten op de Vismarkt te plaatsen. Met Domunder samen is vervolgens een plan ontwikkeld voor een bord op de Vismarkt met een afbeelding van paleis Lofen en met een plaquette van een kopie van de stadsrechten. Het streven is dit bord in de loop van 2022 te realiseren.

Herplaatsing van gevelstenen

Vorig jaar vond Johan Mels ingemetseld in een boerenschuur op Wieringen een zwaar beschadigde gevelsteen met als titel d’Knyneberch. Zijn onderzoek wees uit dat die ooit in het pand Korte Minrebroederstraat 7, tegenover het stadhuis, was ingemetseld. De originele 17e-eeuwse steen is door de zware beschadigingen niet meer bruikbaar en we willen een kopie van deze steen terugplaatsen in het pand. De eigenaren ervan hebben toestemming gegeven en we hopen dat zij bereid zijn het project (deels) te betalen. De afdeling erfgoed van de gemeente ondersteunt ons i.v.m. de benodigde vergunningen. En er is een beeldhouwer gevonden die de steen zal maken.

De eigenaar van de Stayokay op de Neude heeft een drietal bronzen beelden, gemaakt door Pieter d’Hont en Arie Teeuwisse ter herinnering aan de Unie van Utrecht, in 2016 van de gevel verwijderd en in de kelder opgeslagen. Ook in 2021 heeft het UGTF zich ingezet voor herplaatsing van deze kunstwerken op een geschikte locatie. Aangezien de beelden destijds aan de burgers van Utrecht geschonken werden en in ontvangst genomen zijn door toenmalig burgemeester Vonhoff, zou het stadhuis een zeer passende nieuwe locatie voor deze beelden zijn.

Ook hebben we gezocht naar een geschikte locatie voor de gevelsteen inde Koets Waege, die vroeger aan de Leidse Veer prijkte, maar die is nog niet gevonden.

Verdwenen gevelstenen

Zo nu en dan vinden we oude Utrechtse gevelstenen terug, maar helaas zijn er ook stenen verdwenen die nog altijd spoorloos zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor de grote schaakstukken die Schaakwijk sierden en voor de 17e-eeuwse steen van ridder Bloys van Treslong. Wij blijven in de gaten houden of deze stenen ergens opduiken.

Website

In 2021 werkten we verder aan de vernieuwing van de site vooral om die bruikbaar te maken voor tablet en mobiel. Ook zal de zoekfunctie uitgebreid worden en zal het onderhoud van de site gemakkelijker zijn. Daarvoor kregen we financiële bijdragen van het KF Hein Fonds, de Ridderschap van Utrecht, het Fentener van Vlissingen Fonds, de Stichting Elise Mathilde en het Fonds Provinciaal Utrechts Genootschap. Wij zijn deze fondsen daarvoor zeer dankbaar. Naar verwachting gaat de nieuwe site online in maart 2022.Intussen gaat het werk door aan het afbeelden en beschrijven van geveltekens in Utrecht. De site bevat inmiddels bijna 500 geveltekens.

Publiciteit

Marjet Douze en Jim Terlingen brachten met Twitter, Facebook e.d. de activiteiten van het UGTF onder de aandacht. Onder andere daarvoor schreven we vijf keer een nieuwsbericht.
Ook presenteerden we in de Nacht van de Geschiedenis onze activiteiten.
De gevelsteen voor Pieter Quint Ondaatje kreeg aandacht in het Utrechts Nieuwsblad dd. 31 augustus en 9 oktober, in de Telegraaf d.d. 31 augustus en 12 oktober en in Trouw dd. 17 augustus. Op 11 oktober besteedde de Utrechtse radio en televisie aandacht aan de onthulling van de steen.

Samenwerking

We onderhielden contacten met de Utrecht Time Machine, vooral met Rick Companje, de bond Heemschut, vooral met Norman Vervat, de vereniging Oud-Utrecht, vooral met haar voorzitter Dick de Jong en met verschillende vertegenwoordigers van de gemeente Utrecht, met name het raadslid Pepijn Zwanenberg, onderhouden. En opnieuw werd dankbaar gebruik gemaakt van de goede adviezen van Cees Rampart van de afdeling Erfgoed.
In het kader van de steen voor Quint Ondaatje werkten we samen met Dylip Tambyrajah van de stichting Nederland-Sri Lanka en met Nancy Jouwe van Sporen van Slavernij Utrecht.

Financiën

De inkomsten van het geveltekenfonds blijven heel beperkt. Dankzij donaties en verkoop van boekjes kunnen de noodzakelijke uitgaven net bekostigd worden maar het gebrek aan eigen inkomsten beperkt onze activiteiten. Het streven is het aantal vrienden van het UGTF uit te breiden.
Ook konden we dit jaar, dankzij een subsidie van het Prins Bernhard Cultuurfonds, een hoogwaardige camera kopen voor het maken van foto’s voor de site.

Bestuur

De bestuurssamenstelling bleef ongewijzigd. Er is negen keer, afwisselend digitaal en fysiek, vergaderd. In het kader van de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen onderschreef het bestuur een serie stelregels die ertoe dienen dat het bestuur integer en controleerbaar handelt. De bestuursleden zijn als UBO aangemeld en het bestuur heeft een document Privacy beleid UGTF opgesteld.