Nieuwsbericht UGTF juni 2023

D’Knyneberch is weer terug

In een oud schuurtje in Wieringen is een zwaar beschadigde gevelsteen ingemetseld. Een lokale historicus vroeg zich af waar die steen eigenlijk vandaan kwam en ging op zoek. Het resultaat van zijn naspeuringen is nu weer te zien in Utrecht.

Op 23 juni heeft historicus Johan Mels een replica onthuld van de gevelsteen D’Knyneberch in het 17e-eeuwse pand Korte Minrebroederstraat 7. Het verhaal begint met een vraag van de bewoner van een boerderij in Wieringen. Waar komt die oude gevelsteen in mijn schuurtje eigenlijk vandaan? Johan gaat op zoek en ontdekt uiteindelijk een tekening uit 1840 van de Utrechtse historicus Van der Monde die er verrassend veel op lijkt. Zou het dezelfde steen kunnen zijn? Er zijn maar een paar gevelstenen in Nederland met een konijnenberg als onderwerp. Meestal gaat het dan om een herberg met een konijnenberg als vermaak voor de gasten, al zal er ook wel eens konijn op het menu hebben gestaan. Gelukkig staat het adres bij de tekening, maar in het Utrechts archief zijn geen verwijzingen te vinden naar een herberg op deze plek. Misschien is het huis vernoemd naar een van de bewoners, net zoals de nabije huizen Hasenberg en Lichtenberg. Johan zoekt in de bewonershistorie maar komt daarbij geen familie Konijnenberg tegen. Hij beschrijft zijn onderzoek in een boekje “Een Utrechtse gevelsteen op Wieringen” maar we weten dus nog steeds niet waarom het huis die naam draagt. Deskundigen stellen dat de overeenkomsten tussen de steen en de tekening zo groot zijn dat het wel om dezelfde steen moet gaan. Het UGTF vraagt de dienst Erfgoed om de gevel te onderzoeken. Zij zien een verstoring van het metselwerk op de meest logische plek voor een gevelsteen. En daarmee kan het UGTF aan de slag. De steen in het schuurtje is niet meer bruikbaar, hij is zwaar verweerd en een groot stuk ontbreekt. Het UGTF laat een ontwerp maken en stelt in overleg met de gemeente de kleuren vast. De financiering komt rond door de bijdragen van de eigenaar van het pand -MHM Vastgoed-, het KFHein Fonds en het Carel Nengerman Fonds. Als dan ook de vergunning is verleend kan beeldhouwer Ruud van de Vliet aan het werk.  En nu straalt D’Knyneberch weer op zijn oude plek.
De vraag waar de naam vandaan komt blijft interessant en zou onderwerp van nader onderzoek kunnen zijn.

De oude Kyneberch
Tekening van der Monde (1840)
De nieuwe Knyneberch