Jaarverslag Utrechts Geveltekenfonds 2016
Het bestuur bestond uit: Jan Scheffer (voorzitter), Wim van Gelder (penningmeester) Rietje de Bruijn, Cor van Ingen en Paul Krijnen (secretaris) en vergaderde 7 keer.
Op 9 mei vergaderde een deel van het bestuur van het UGTF (Jan Scheffer, Rietje de Bruyn en Paul Krijnen) met twee bestuursleden van Oud-Utrecht (de nieuwe voorzitter Dick de Jong en Thea Boekhout). Nadat jarenlang de contacten op een laag pitje stonden, werden de banden aangehaald wat resulteerde in diverse interessante concrete plannen. De belangrijkste betroffen het laten maken en plaatsen van een gevelsteen over honderd jaar De Stijl 1917-2017, te onthullen tijdens het groot evenement van Oud-Utrecht in 2017 en het schrijven van een reeks artikelen door het UGTF voor het Tijdschrift Oud-Utrecht.
Het bestuur van het UGTF besteedde veel aandacht aan een aantal in 2015 teruggevonden kunstwerken van Pieter d’Hont. In maart 2016 werd een tweetal gevelversieringen (‘Landbouw’ en ‘Industrie’), die ooit op de Jaarbeurs op het Vredenburg hingen, door aannemer en restaurator Jaap Wegerif onder het toeziend oog van bestuursleden en Sebastiaan d’Hont (zoon van Pieter) uit een talud van de parkeerplaats bij de huidige jaarbeurs verwijderd en naar Wegerifs werkplaats gebracht. De stenen waren kennelijk ooit in het talud gedumpt en niemand keek er meer naar om. De Jaarbeurs schonk ze op ons verzoek aan het UGTF, die ze in samenwerking met de werkgroep Directe Voorzieningen laat restaureren en een geschikte plek op het gebouw van Tivoli Vredenburg zal geven. Een derde bijbehorend kunstwerk (‘Handel’) is in bezit van het Centraal Museum. Er wordt naar gestreefd om de drie kunstwerken weer te verenigen.
Bij het ophalen van de twee kunstwerken werd nog een spectaculaire ontdekking gedaan: er bleken nog drie enorme beeldhouwwerken/gevelstenen van Pieter d’Hont, eveneens voor de Jaarbeurs gemaakt, in het talud te liggen. Sebastiaan d’Hont was al lange tijd op zoek naar deze kunstwerken en zeer verheugd ze terug te vinden. Ook voor deze kunstwerken zal het UGTF een nieuwe bestemming zoeken.
Het restaureren en herplaatsen van de genoemde kunstwerken blijkt een complex en kostbaar project te zijn, dat nog geruime tijd in beslag zal nemen.
Andere stenen waaraan in 2016 aandacht werd besteed:
- De Zwarte Leeuw, een schitterende vroeg-zeventiende eeuwse gevelsteen, die werd teruggevonden bij de Utrechtse scouting en geruild is voor een replica, zodat het origineel, gerestaureerd en opnieuw beschilderd, weer op zijn oorspronkelijke locatie geplaatst kan worden. De eigenaar van het betreffende pand op de Neude 38 wil die herplaatsing doen in het kader van een grote restauratie die in 2017 zijn beslag krijgt.
- De Huidenhandelaren. Deze steen is enige decennia geleden bij archeologie en bouwhistorie beland en wordt in 2017 herplaatst in de Jacobikerksteeg. Het Volksbuurtmuseum Wijk C heeft het initiatief in dit project, dat door het UGTF is aangezwengeld.
- De Fortuyn. De steen zal in 2017 herplaatst worden in een nieuwbouwpand op de Zeedijk. Het UGTF drong aan op (beperkte) restauratie en opschilderen van de steen.
- Koe met spreuk in de Willemstraat. Deze steen behoeft restauratie, maar er is verschil van mening met de gemeente over de benodigde omvang van deze restauratie.
- Verdwenen steen, die ooit in de Strosteeg op de toenmalige Lutherse kerk hing, en daar in 1717 ter gelegenheid van 200 jaar reformatie was onthuld. Van der Monde maakte in 1840 een tekening van de steen. De herdenking van 500 jaar reformatie in 2017 is een goede aanleiding om deze historische steen opnieuw te laten maken.
Met het Centraal Museum was overleg om (een deel van) de vele gevelstenen die nu in depot liggen weer een plaats in de stad te geven. Nadat directeur Edwin jacobs aanvankelijk zeer positief reageerde, veranderde hij in 2016 helaas van standpunt en wilde de originelen toch in het depot laten liggen en evt. replica in de stad plaatsen. Wij zijn het hier niet mee eens. In andere steden blijkt het wel mogelijk om gevelstenen op zo’n plek te hangen, zodat zij voor iedereen zichtbaar zijn. Wij hopen dat we dat in Utrecht ook kunnen bereiken.
In 2017 zal het UGTF met de nieuwe directeur van het CM contact opnemen om ons standpunt te bepleiten.
Bestuurslid Rietje de Bruijn en Marjet Douze deden onderzoek naar de historie van verschillende panden, waarin geveltekens zaten of die een interessante huisnaam hadden.
De site werd met veel nieuwe foto’s en informatie uitgebreid, dankzij de inzet van Marjet Douze.
In oktober vergaderde het bestuur ten huize van haar vroegere voorzitter Hans Versnel. Bij deze gelegenheid werd interessante informatie uitgewisseld over hoe het bestuur zo’n 35 jaar geleden functioneerde en hoe het nu functioneert.
Paul Krijnen, secretaris UGTF