Jaarverslag Utrechts Geveltekenfonds 2022

Markeer zoekwoorden (jaarverslag)

Nieuwe geveltekens

In het kader van Utrecht 900 jaar nam het UGTF zich voor om een replica van het document van de Utrechtse stadsrechten op de Vismarkt te plaatsen. Met Domunder samen is vervolgens een plan ontwikkeld voor een bord op de Vismarkt met een afbeelding van paleis Lofen en met een plaquette van een kopie van de stadsrechten. Maar het was moeilijk om dit plan te realiseren oa omdat de gemeente nog werkt aan een omgevingsplan voor de Vismarkt. We werken nu met beeldhouwster Lara Kok aan een gevelsteen over de stadsrechten op het Domplein.

Eveneens in het kader van Utrecht 900 jaar stelde het UGTF voor een gevelsteen ter herinnering aan de Catharijnepoort te plaatsen. De werkgroep Directe Voorzieningen van de gemeente Utrecht nam het project op zich en het is in 2023 gerealiseerd.

In het kader van het 100-jarig bestaan van Oud Utrecht werken we met de Oud-Utrecht aan een gevelsteen voor de belangrijke Utrechtse kunstenaar Herman Saftleven.

In november hield bestuurslid Rietje de Bruijn een toespraak bij de onthulling van de Vollerssteen op de werf bij de Vollersbrug over de Oudegracht. De steen is ontworpen en gemaakt door Laura Kok.

Het UGTF-bestuur besloot om ter gelegenheid van de 90e-geboortedag in augustus 2023 van feministe Joke Smit (1933-1981) een gedenksteen te plaatsen. 

Op initiatief van het UGTF plaatste de Universiteit Utrecht een herdenkingsbordje op het huis Boothstraat 6 over twee belangrijke bewoners: Cornelis Booth en Nicolaas Beets. Ook de huisnaam Boothwijck staat nu weer boven de voordeur.

Herplaatsing van gevelstenen

Op het eiland Wieringen vond men in een boerenschuur een 17e-eeuwse, zwaar beschadigde gevelsteen d’Knyneberch. Onderzoek wees uit dat die ooit zat in het pand Korte Minrebroederstraat 7, tegenover het stadhuis. De originele steen is door de zware beschadigingen niet meer bruikbaar en we willen een kopie van deze steen terugplaatsen in het pand. De eigenaar ervan heeft toestemming gegeven en zal een deel van de kosten betalen. Dankzij toezeggingen van het Carel Nengerman Fonds en van het K.F. Heinfonds konden we beeldhouwer Ruud van de Vliet opdracht geven om de steen te maken. De afdeling erfgoed van de gemeente ondersteunt ons i.v.m. de benodigde vergunningen.

De eigenaar van de Stayokay op de Neude heeft een drietal bronzen beelden, gemaakt door Pieter d’Hont en Arie Teeuwisse ter herinnering aan de Unie van Utrecht, in 2016 van de gevel gehaald en in de kelder opgeslagen. Ook in 2022 heeft het UGTF zich ingezet voor herplaatsing van deze kunstwerken. Aangezien de beelden destijds aan de burgers van Utrecht geschonken werden en in ontvangst genomen zijn door de burgemeester, zou het stadhuis een zeer passende nieuwe locatie voor deze beelden zijn. Op ons initiatief nam de gemeente contact op met de eigenaar van het betreffende pand. Helaas is deze nog niet bereid de beelden af te staan voor herplaatsing elders. Wel heeft hij toegezegd dat zij na een geplande verbouwing van de Stayokay, een plaats zullen krijgen in een openbaar toegankelijke ruimte.

Ook hebben we gezocht naar een geschikte locatie voor de gevelsteen In De Koets Waege. Die steen zat vroeger in een pand aan de Leidse Veer en we hopen een geschikte plaats te vinden die in de geplande nieuwbouw op het Smakkelaarsveld.

Verdwenen gevelstenen

Zo nu en dan vinden we een oude Utrechtse gevelsteen terug, maar helaas zijn er ook verdwenen stenen die nog altijd spoorloos zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor de grote schaakstukken die Schaakwijk sierden en voor de 17e-eeuwse steen van ridder Bloys van Treslong. Wij blijven in de gaten houden of deze stenen ergens opduiken.

Site

In 2022 ging een geheel vernieuwde website ugtf.nl online. De zoekfuncties zijn uitgebreid en de opbouw en lay-out van de site werden helemaal aangepast. Er kan nu, behalve op straten en perioden, ook op makers (kunstenaars, architecten, restaurateurs etc.), soort gevelteken en onderwerps-categorieën worden gezocht. Dat heeft veel tijd gekost waardoor er minder tijd was voor het toevoegen van nieuwe geveltekens.
In het kader van de Maand van de Geschiedenis maakten we een webspecial Vrouwen in Utrechtse geveltekens
Ook dit jaar werden we geholpen door mensen die informatie en foto’s aanleverden. Twee waren héél actief: John van Erve leverde vele mooie foto’s die wij mochten gebruiken voor de site, en met Joost van Waert – maker van het boek Muurkunst in Utrecht – wisselden we veel informatie uit.

Publiciteit

Op Facebook, Instagram en vooral Twitter lieten we van ons horen. Het aantal volgers stijgt gestaag.

Samenwerking

We onderhielden contacten met de Utrecht Time Machine, vooral met Rick Companje, de bond Heemschut, vooral met Norman Vervat, de vereniging Oud-Utrecht, vooral met haar voorzitter Dick de Jong en met verschillende vertegenwoordigers van de gemeente Utrecht. En opnieuw werd dankbaar gebruik gemaakt van de goede adviezen van Cees Rampart van de afdeling Erfgoed.

Financiën

Onze activiteiten kunnen we uitvoeren dankzij bijdragen van verschillende fondsen. In 2022 waren dat het K.F. Hein Fonds, het Carel Nengerman Fonds, de Stichting Elise Mathilde Fonds, het Fentener van Vlissingen Fonds, het Provinciaal Utrechts Genootschap en de Ridderschap van Utrecht.
De inkomsten van het geveltekenfonds blijven heel beperkt. Dankzij donaties en verkoop van boekjes kunnen de noodzakelijke uitgaven net bekostigd worden maar het gebrek aan eigen inkomsten beperkt onze activiteiten. Het streven is het aantal vrienden van het UGTF uit te breiden.

Bestuur

Het bestuur bestond dit jaar uit Jan Scheffer, Rietje de Bruijn, Paul Verhagen, Paul Krijnen en Cor van Ingen. Laatstgenoemde nam dit jaar afscheid van het bestuur. Het bestuur werkt aan het invullen van de ontstane vacature.
We hebben in 2022 zeven keer vergaderd.