Afbeelding van Fortuna: een naakte vrouw, staande op een schelp op water, met een door de wind opbollende doek die zij boven haar hoofd houdt. Met de tekst:
D FORTUYN
De iconografie van deze afbeelding van Fortuna verwijst naar Horatius ‘Fortuna als heerseres over de zee, gevreesd door zeelieden. (J.Hall Iconografisch handboek. Leiden, 1979).
De gevelsteen zat oorspronkelijk op de gevel van Zeedijk 22. Bij de bouw van de woonwijk Zijdebalen (2017) is de steen gerestaureerd en in juni 2018 herplaatst op de gevel van nr 14. De steen is gerestaureerd op initiatief van het Utrechts Geveltekenfonds, in samenwerking met de Gemeente Utrecht en de projectontwikkelaar Hurks en Van Wijnen. De restauratie werd uitgevoerd door Jaap Wegerif, en Richard Wendling beschilderde de steen.
De onthulling vond plaats op 22 juni 2018
Vóór de restauratie
Na de restauratie
Geschiedenis van het pand
Uit archiefonderzoek blijkt dat er op deze plek vanaf begin 18e-eeuw een ‘huysinge, erf en hofje’ stond. Vanaf 1759 was het eigendom van de familie Ubing en werd het gebruikt als ‘fabrique van vloerkleden’. De ongehuwde zoon, Dirk Ubing, liet nagenoeg zijn hele bezit (inclusief nog drie andere panden) na aan de Evangelisch Lutherse Gemeente (ELG) om daarmee ‘de armen te ondersteunen’. De ELG bracht zijn vermogen onder in het Ubingfonds.
In 1906 liet de ELG het pand afbreken en gaf opdracht tot het bouwen van een winkelwoonhuis en twee bovenwoningen. Het lijkt erop dat de gevelsteen toen uit het oude pand is overgezet naar de nieuwe winkel/woningen: in de bouwtekening is de gevelsteen namelijk al ingetekend. Richard Wendling acht het -op basis van de belettering- ook zeer waarschijnlijk dat de steen uit de 17e eeuw dateert.
Het onderzoek heeft vooralsnog niet geleid tot een verklaring waarom deze gevelsteen op deze locatie hing. De mogelijke verklaringen worden beschreven in: Een zoektocht naar de gevelsteen D Fortuyn, door Marjet Douze. In: Oud Utrecht, april 2017, p 52-54.
Onthulling
Op 22 juni 2018 werd de gevelsteen D’FORTUYN feestelijk onthuld in het bijzijn van nieuwe bewoners van het wooncomplex Zijdebalen, medewerkers van de gemeente Utrecht, van Hurks Bouw & Vastgoedontwikkeling, bestuursleden Utrechts Geveltekenfonds en andere belangstellenden.
Rogier Middelburg
Rogier Middelburg, ontwikkelingsmanager van Hurks, vertelde waarom zij als bedrijf het belangrijk vonden om mee te werken aan de herplaatsing en restauratie van de steen: De nieuwe huizen staan op historische grond en de gevelsteen legt een mooie verbinding met die rijke geschiedenis van het gebied (Bemuurde Weerd/Zijdebalen).
Paul Krijnen
Paul Krijnen van het Utrechts Geveltekenfonds verhaalde over die rijke geschiedenis, over het restauratieproces en over de goede samenwerking met Hurks en de afdeling Erfgoed van de gemeente Utrecht.
Marjet Douze
Marjet Douze onthulde de steen en schreef een artikel over de gevelsteen in Oud Utrecht.
De foto’s van de onthulling zijn gemaakt door fotograaf: Maartje Brand (Brandbeeld).