Gevelbeelden en Art Deco-reliëfs Oudegracht 167 – Stadhuisbrug 5 – Choorstraat 3
De neoclassisistische vleugel aan de Oudegracht 167 en de hoek van de Stadhuisbrug 5 (voorheen warenhuis Vroom en Dreesmann), werd in 1924 gebouwd. De gevelbeelden stellen Handel & Nijverheid en Zomer & Winter voor. Er zijn ook medaillons van stadspatroon Sint Maarten en handelsgod Mercurius. De beelden werden ontworpen door L. Kamman en uitgevoerd door A. Dresmé (bron: Utrechtsch Nieuwsblad 19-02-1925). De steen met St Maarten is in 2002 vervangen door replica, gemaakt door Ton Mooy.
De linkervleugel van het pand op de Stadhuisbrug en Choorstraat 3 dateert uit 1933. Aan de gevel bevinden zich Art Deco-reliëfs van dieren (leeuw, bij, lam, uil en paard); aan de linkerkant slaat een adelaar zijn vleugels uit boven de letters V&D; bovenaan de erker prijkt een grote gestileerde vrouwenkop. Al deze beelden werden gemaakt door Albert Termote (bron: Utrechtsch Nieuwsblad 13-07-1933).
Het pand
Het gebouw dateert uit 1924 en 1933, maar de geschiedenis begint al in 1850. Toen lieten de Gebroeders Geelen een lakenhal (textielwinkel) bouwen op de plek van de huidige linkervleugel van het pand, richting Choorstraat. Het neoclassisistische gebouw werd ontworpen door Christaan Kramm, architect en kunstschilder
In 1897 vestigde Vroom & Dreesmann — toen nog onder de naam Magazijn De Zon — zich in het pand van de stoffenhandel. De Zon was vooral een manufacturenwinkel: stoffen, (onder)kleding, beddengoed en woningtextiel.
Het pand was al snel te klein voor V&D. In 1924 werd het warenhuis verdubbeld, de hoek van de Oudegracht om, tot in totaal 4.000 m². Dit gebeurde in aansluitende neoclassicistische stijl door architect P.J. Houtzagers. Hoewel de constructie van beton was, werd de gevel voorzien van natuursteen, pilasters en beelden.
In 1933 volgde weer een verbouwing; hiermee kreeg het pand z’n definitieve vorm. Architect Jan Kuyt verving het gedeelte uit 1850 door een langgerekte vleugel in de stijl van het Nieuwe Bouwen. Ondanks de afwijkende bouwstijl wist hij van het geheel een eenheid te maken door dezelfde natuursteen en grote etalageruiten te gebruiken. Opvallend modern element was de halfronde erker over de drie verdiepingen met strakke stalen kozijnen.
In 1975 verhuisde V&D naar Hoog Catharijne. De gemeente kocht het pand om er de openbare bibliotheek en de muziekbibliotheek onder te brengen. Op de begane grond kwamen boekhandel Broese Kemink en designwinkel Mobach.