Zaterdagochtend 26 augustus om 11.15 uur werd op het Joke Smitplein in Utrecht een herdenkingssteen voor Joke Smit (1933-1981) onthuld door burgemeester Sharon Dijksma en Joke Smits medestrijdster van het eerste uur, Hedy d’Ancona. Het initiatief tot het realiseren van deze steen werd genomen door het Utrechts Geveltekenfonds. De steen kon worden gerealiseerd dankzij een crowdfundingsactie en een gift van de Wilhelmina Drucker Fundatie. Naast familie van Joke Smit waren ook vele donateurs aanwezig bij de onthulling. De onthulling werd door het Utrechts Geveltekenfonds, samen met de Bewonerscommissie van het Joke Smitplein georganiseerd.
De bijeenkomst – binnen
De bijeenkomst begon in het restaurant Vegitalian. Daar kwamen familieleden van Joke Smit, donateurs die gul hadden geschonken om de gevelsteen te bekostigen en andere genodigden bijeen.
Paul Krijnen, organisator vanuit het UGTF bij het realiseren van deze steen, sprak een welkomstwoord. Vervolgens vertelde initiatiefneemster en medeorganisator Marjet Douze over het proces om deze gevelsteen te realiseren. Anne Broeksma, lid van het Utrechts Stadsdichtersgilde en sinds kort bewoonster van het Joke Smitplein, las een voor deze gelegenheid door haar gemaakt gedicht voor: ‘Zonder Joke Smit’.
Tenslotte sprak Jeroen de Wildt, laatste geliefde van Joke Smit en beheerder van haar nalatenschap. Hij vertelde een persoonlijk verhaal over zijn verbondenheid met Joke en met de strijd die zij voerde.De bijeenkomst verplaatste zich vervolgens naar het Joke Smitplein. Veel bewoners hadden zich daar al verzameld.
Op het Joke Smitplein
De bijeenkomst verplaatste zich vervolgens naar het Joke Smitplein. Veel bewoners hadden zich daar al verzameld.
Buiten sprak Hans Pluim, directeur a.i. van woningbouwcorporatie Bo-Ex (eigenaar van het Joke Smitplein) een welkomstwoord.
Anne Broeksma las nogmaals haar gedicht voor.
Daarna was het woord aan Hedy d’Ancona. In haar speech beschreef zij de strijdbaarheid en humor van Joke Smit. Zo vertelde zij dat, toen Joke Smit afscheid nam van de Amsterdamse gemeenteraad, zij haar mannelijke mede-raadsleden vergeleek met apen die elkaar onder het vertoon van hun mannelijkheid de apenrots afvechten. Maar ze keek ook naar het nu: in vurige bewoordingen sprak zij over het hedendaagse onbehagen: ongelijke verdeling van werken binnens- en buitenshuis, ongelijke betaling en het seksisme in de politiek waartegen mannelijke collega’s in de Tweede Kamer nauwelijks in het geweer komen.
Burgemeester Sharon Dijksma keek terug, maar vooral vooruit, over het belang van Joke Smit voor de emancipatiestrijd. Volgens Dijksma is de strijd nog niet gestreden – de missie van Joke Smit staat nog: ‘dat je als vrouw je eigen keuzes mag maken, je eigen dromen mag najagen en je eigen dromen kan waarmaken’.
Er zijn niet veel gevelstenen in de stad die vrouwen eren. Wat Dijksma betreft mogen dat er wel meer worden.
Hans Pluim – Bo-Ex Anne Broeksma – dichteres Hedy d ‘Ancona Hedy d ‘Ancona Sharon Dijksma – burgemeester
Sharon Dijksma en Hedy d’Ancona onthulden vervolgens de prachtige gevelsteen.
Marijn Lockefeer en Marjan van Hagen, twee bewoners van het Joke Smitplein, zongen, begeleid door pianist Colijn Buis, het lied Een land waar vrouwen willen wonen, geschreven door Joke Smit. Daarna werd het glas geheven op de 90ste geboortedag van Joke Smit én op het geslaagde project.
De gevelsteen, die ook het portret van Joke Smit bevat, is gemaakt door beeldhouwster Britt Nelemans. Zij kreeg hulp van Hans Dillesse die een computerbewerking maakte van een foto van Joke Smit.
In de stoep eronder is een QR-steen geplaatst. Deze maakt een link naar de website van het Utrechts Geveltekenfonds, waar informatie over deze gevelsteen te vinden is.
Financiering
Marijn Lockefeer en Marjan van Hagen Van l. naar r.: Hedy d ‘Ancona, Lieuwe Kool, Jeroen de Wildt Vlag van het Joke Smitplein Sharon Dijksma met bewoonster Links: Suzanne van der Vlist, Bewonerscie Joke Smitplein Van l. naar r.: Sharon Dijksma, Hedy d ‘Ancona, Marjet Douze (initatiefneemster), Britt Nelemans (beeldhouwster)
De gevelsteen is bekostigd door meer dan 80 donateurs, Wilhelmina Drucker Fundatie en woningcorporatie Portaal. De QR-steen is geschonken door de Werkgroep Directe Voorzieningen van de gemeente Utrecht. De onthulling werd financieel mogelijk gemaakt door: Woningcorporaties Bo-Ex, het Initiatievenfonds gemeente Utrecht en sponsoring door restaurant Vegitalian.
De volgende berichten verschenen naar aanleiding van de onthulling:
AD, Opzij, Utrecht030, NUK, DUIC, Oostkrant, Utrecht.Nieuws, Oud Utrecht